Τα όσπρια αποτελούν τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας και είναι γνωστά για τις πολλές ευεργετικές τους ιδιότητες. Βρίσκονται στην βάση της Μεσογειακής Πυραμίδας μαζί με τα δημητριακά, το ψωμί, τα ζυμαρικά και τις πατάτες.
Όσπρια ονομάζονται τα φυτά και οι καρποί που ανήκουν στην οικογένεια των Χεδρωπών.
Τα πιο γνωστά μας όσπρια σήμερα είναι οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβίθια, ο αρακάς, η φάβα, τα μπιζέλια, τα κουκιά. Αποτελούν μια από τις παλαιότερες τροφές του ανθρώπου. Ενώ σε ορισμένες περιοχές του κόσμου αποτελούν την κύρια πηγή πρωτεΐνης στη διατροφή.
Η Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων καθιερώθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργία (FAO) του ΟΗΕ την 10η Φεβρουαρίου. Σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα διατροφικά οφέλη των οσπρίων.
Έχει παρατηρηθεί ότι η ημερήσια κατανάλωση οσπρίων, κατά κεφαλήν, στις Μεσογειακές χώρες είναι μεταξύ 8 με 23g σε σχέση με την βόρεια Ευρώπη όπου η κατανάλωση τους είναι μικρότερη των 5g ανά κάτοικο.
Τι όμως είναι αυτό που κάνει τα όσπρια τόσο σημαντικά; Γιατί όπως είναι γνωστό, η κατανάλωση οσπρίων έχει και μια αρνητική συνέπεια. Το φαινόμενο της διάτασης του εντέρου που συνήθως προκαλούν και δυστυχώς αποτρέπει πολύ κόσμο από το να τα καταναλώνουν συχνά.
Παρακάτω θα βρείτε 10 λόγους για να τα καταναλώνεται όσο γίνεται περισσότερο. Τα όσπρια λοιπόν, είναι:
- Πλούσια πηγή πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες είναι πολύ σημαντικές για την λειτουργία των κυττάρων και την ανάπτυξη των μυών.Παρότι τα όσπρια περιέχουν πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας με τους κατάλληλους συνδυασμούς μπορούν να δώσουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Τέτοιοι συνδυασμοί είναι τα δημητριακά με τα όσπρια. Όπως φακές με ρύζι, φασόλια με ψωμί ή με πατάτα και όσπρια με λαχανικά ή ξηρούς καρπούς.
- Άριστη πηγή φυτικών ινών. Με αυτό το τρόπο επιδρούν στην καλή λειτουργία του εντέρου.
Πολλές έρευνες συνδέουν την κατανάλωση φυτικών ινών με τη μείωση εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη συμβάλλοντας έτσι στην καλή ρύθμιση του ζαχάρου στο αίμα.
- Σημαντική πηγή βιταμινών Β, οι οποίες συμβάλλουν στη ρύθμιση του κεντρικού νευρικού συστήματος και προλαμβάνουν τις περιόδους άγχους, ανησυχίας ή κατάθλιψη.
- Πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Στα όσπρια βρίσκουμε πληθώρα αντιοξειδωτικλων. Ένα από τα κύρια αυτών είναι οι πολυφαινόλες.
Στις πολυφαινόλες αποδίδονται αντιγηραντικές ιδιότητες, καθώς και η δράση τους ενάντια στις διάφορες εκφυλιστικές ασθένειες όπως τα καρδιαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης και ο καρκίνος.
- Πηγή Σιδήρου (Fe). Οι φακές και τα μαυρομάτικα φασόλια αποτελούν σημαντικές πηγές σιδήρου.
Για την καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου συνδυάστε τα όσπρια με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C, όπως λεμόνια, πορτοκάλια, πράσινη πιπεριά κ.α.
- ως με τις πλούσιες φυτικές ίνες που περιέχουν τα όσπρια, προσφέρει υψηλή προστασία στο καρδιαγγειακό σύστημα.
- Πηγή πολλών μικροθρεπτικών συστατικών, φωσφόρου, καλίου και ασβεστίου.
- Πηγή φυτοστερολών. Χάρη σε αυτές οφείλουν την ιδιότητα τους να συμβάλλουν στην μείωση της ολικής και ¨κακής¨ χοληστερόλης. Επίσης σε διάφορες άλλες μελέτες η συχνή κατανάλωση οσπρίων μείωσε ακόμα και τα τριγλυκερίδια των συμμετεχόντων.
- Με την κατανάλωση των οσπρίων συνδυάζουμε υψηλή διατροφική αξία με πολλά περιβαλλοντικά οφέλη από την καλλιέργεια τους, μεγάλη περίοδο συντήρησης και χαμηλό κόστος.
Τα όσπρια αποτελούν τη βάση της Μεσογειακής Διατροφής για αυτό και συστήνετε να τα καταναλώνουμε τουλάχιστον 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Πέρα όμως από τα πολλαπλά οφέλη για την υγεία, τις πολλές επιλογές ανάμεσα στις διάφορες ποικιλίες οσπρίων υπάρχει και πληθώρα συνταγών για να τα απολαύσουμε.